İkili Tarama Testi
NEDEN İKİLİ TARAMA DENİR ?
Testte anne adayından kan alınarak sadece gebelikte ortaya çıkan serbest β-HCG adı verilen hormonu ve PAPP-A adlı proteinin serumdaki değerlerine bakılır. Bu iki değerin ölçümü yapılarak ve ultrasonografi ölçümleri girilerek bilgisayar ortamında hastalık riski hesaplandığı için de ikili tarama testi denilmektedir.
Down Sendromu ve bazı diğer kromozomal hastalıkların olması durumunda bu hormon ve protein değerleri kanda düşük ya da yüksek çıkabilmektedir. Bu hastalıklarda zeka geriliği ve diğer bazı organ anomalileri görülmektedir. Bu testlere halk dilinde ''Zeka Testi'' denmesinin nedeni de budur, yoksa ikili test bebeğin zeka düzeyini ölçen bir test değildir.
TEST NE ZAMAN, NASIL YAPILIR ?
Son adet tarihine göre 11-14. gebelik haftaları arasında yapılmaktadır. Ultrasonografi ile bebek değerlendirilir, CRL denilen baş ve popo mesafesi mm cinsinden ölçülür. Uygun ve doğru kesitler alınmasına dikkat edilerek ense kalınlık ölçümü ve Nazal - Burun Kökü kemiğinin varlığı yokluğuna bakılır. Sonrasında annenin yaşı, kilosu, ölçümler yazılarak veri formu doldurulur ve kan örneği alınarak gebelikle ilgili hormon ve protein ölçümü yapılır. Sonuçlar bilgisayar ortamında programa girilerek toplum ortalaması olan değerlerle karşılaştırma yapılarak Kromozomal hastalıklarla ilgili risk hesaplaması yapılır.
İkili test sadece kromozom bozuklukları açısından riski belirler. Nöral tüp defektleri açısından bir risk belirlemez. Bu riski belirlemek için 16-20. haftalarda üçlü test yapılabilir. Bununla birlikte nöral tüp defektlerinin önemli bir kısmı ultrasonografi ile saptanabildiğinden ikili test yapılan kişilerde ikinci trimesterda üçlü test yapılması yerine sadece detaylı ultrason yapılmasının yeterli olacağını öne süren görüşler de mevcuttur.
ENSE KALINLIĞI ÖLÇÜMÜ NE DEMEKTİR ?
Günümüzde yaygın olarak kabul edilen görüşe göre gebeliğin 11-14. haftaları arasında bebeğin baş-popo uzunluğunun ölçüldüğü kesitte ense kalınlığının 3 milimetreden fazla olması artmış fetal ense kalınlığı olarak kabul edilmektedir. Fetal ense kalınlığı sadece kromozom anomalilerinde artmaz. Kromozomal bozukluklarda; Trizomilerde, Turner Sendromu, Kalp, Akciğer, Karın Duvarı, İskelet ve Böbrek anomalilerinde ve bazı genetik hastalıklarda da fetal ense kalınlığı normalden fazla ölçülebilmektedir.
TEST SONUCUNDA RİSK ÇIKARSA NE YAPMAK GEREKİR ?
İkili testin pozitif çıkması mutlaka bebekte kromozom bozukluğu olduğu anlamına gelmez. Pozitif test sadece o bebekte riskin yüksek olduğunu ve tanıya yönelik ileri tetkikler yapılması gerektiğini belirtir. İleri tetkikler ile kastedilen koryon villus örneklemesi ve amniyosentez ve detaylı ultrasonografi incelemesidir. Sizin için hangi testin uygun olacağına doktorunuzla birlikte karar vermeniz gerekir.
soru@ilkerkayhan.com